Priredio Predrag Cvetković
Problemi oplodnje matica u V. Britaniji
U Britaniji se puno govori o problemu oplodnje matica koga je pokrenuo pčelar Rodžer Paterson iznošenjem svojih iskustava. Procenat oplodnje koji je smanjen ispod prihvatljivog nivoa, kao i neke druge anomalije u pčelinjim društvima bili su prvi povodi za zabrinutost. Iako su vremenske prilike bile bolje nego uobičajeno, Paterson je imao nizak procenat oplodnje, a slična iskustva su imali i neki drugi pčelari, kod jednog odgajivača matica uspešnost oplodnje je bila manja od 15%.
Paterson povezuje taj problem sa varoom, ali i sa drugim uzrocima, koje bi tek trebalo ispitati. Trutovi na kojima je parazitirala varoa su slabijeg kvaliteta i imaju manju količinu sperme. Sumnja se i na ostatke lekova u vosku, koji bi možda mogli biti odgovorni za: smanjenu količinu sperme u trutovima, manju težinu i slabiju oplodnju matica, veću smrtnost i dr.
Na osnovu razgovora sa drugim pčelarima i informisanja iz drugih izvora, autor kao mogući uzrok spominje i hemikalije koje utiču na promenu pola kod živih bića, pa i čoveka. Pojam "Endocrine Disruptors" je još ranije nastao i spominje se uticaj i na pčele.
Simptomi
1. Matice se rađaju sa deformisanim ili nepravilnim krilima. Simptomi su slični simptomima virusa deformisanih krila ali Paterson kaže da pčele u tim društvima nisu pokazivale znakove te bolesti.
|
|
|
| 2. Matičnjaci sa
uginulim ili raspadnutim larvama. Slika pokazuje 3 matičnjaka iz istog
odgajivačkog društva (u kome ih je bilo 10) matice su uginule - zaustavljene
u razvoju.
|
 |
3. Slučajevi da se matica izvede ali da nikada ne počne da nosi. To se verovatno povezuje sa simptomom br. 1.
| 4. Matice se oplode
ali nose trutovsko leglo u radiličkim ćelijama u različitom procentu (od
nekoliko do 100%), što se lako vidi na slici.
5. Raštrkano leglo. Autor pri tome primećuje da možda pčele uklanjaju deo jaja, pošto se vidi da je nošenje često bilo dobro.
6. Nevezano za izleganje trutova, matice koje su skoro pronele nose jaja ne u centar, već po stranama ćelija. |
 |
7. Ubrzo posle početka nošenja, u društvu se pojavljuju matičnjaci i tih slučajeva je bilo je i u društvima sa dobrim kvalitetom legla, kao i u slabim društvima.
8. Nestajanje matica.
9. Mlade matice koje slobodno nose samo trutovsko leglo i to sa obe strane matične rešetke, što navodi i na zaključak da su sitne.
10. Mlade matice brzo prelaze u trutuše.
11. Neke mlade matice zaležu samo u trutovskim ćelijama.
12. Matice prestaju sa nošenjem. Ako započnu ponovo, to je sa visokim procentom trutovskog legla ili apsolutno trutovsko leglo.
| 13. Visok procenat
sitnih trutova (autor to povezuje i sa razvojem u radiličkim ćelijama)
14. Poklopci legla koji su manje ispupčeni nego kod trutovskog ali više nego kod radiličkog.
15. Trutovi se zadržavaju u društvima kasnije u sezoni nego što je to bilo uobičajeno.
16. Matice se rađaju naopačke iz matičnjaka (sa zadnjim delom na vrhu matičnjaka) |
 |
Na osnovu članaka Roždera Patersona:
http://www.bbka.org.uk/news/news/bbka/research-into-poor-queens.shtml
http://www.bbka.org.uk/news/news/bbka/queens-research-in-to-poor-mating.shtml